dinsdag 17 januari 2012

Dubbelle plaats namen

vlak bij Heerhugowaard ligt de plaats Veenhuizen, een gehucht met hooguit en honderd tal inwoners.
De meeste mensen weten wel van Veenhuizen in het oosten van het land, daar staat (stond ) namelijk een gevang met meer inwoners dan de Noord-Hollandse Veenhuizen.
Het een plaats waar ik regelmatig doorheen fiets voor de afwisseling en werd ik op het idee gebracht om hier iets over  te schrijven.


Drenthe

Veenhuizen vormde oorspronkelijk een veenontginningsdorp dat reeds wordt genoemd in 1381 als Veenhuysen. In 1823 veranderde het aanzien van het dorp volledig toen er drie grote gestichten voor bedelaars, landlopers en wezen werden gebouwd. De Maatschappij van Weldadigheid wilde de armen door middel van arbeid op het land en in de vervening heropvoeden. Aanvankelijk bood men arme gezinnen uit de grote steden de gelegenheid vrijwillig naar Drenthe te komen en zich daar in koloniën te vestigen. Het idee hierachter was dat men zo als boer een nieuw bestaan kon opbouwen. Plaatsen als Frederiksoord en Wilhelminaoord zijn ook op deze manier ontstaan. Omdat blijkbaar niet iedereen uit vrije wil deze oplossing wilde kiezen, bouwde de Maatschappij in Ommerschans en Veenhuizen grote vierkante dwanggestichten.
Ieder gebouw leverde onderdak aan gemiddeld 1200 gevangenen, of verpleegden zoals ze toen nog werden genoemd. Ze werden ondergebracht in slaapzalen van 80 mensen, die overdag werden omgebouwd tot werk- en eetzalen. De kenmerkende gebouwen in Veenhuizen worden tegenwoordig meer en meer bewoond door burgers die niets van doen hebben met Justitie. In de jaren zeventig van de twintigste eeuw werden Norgerhaven en Esserheem omgebouwd tot bewaarplaats voor zwaargestraften.




Noord-Holland


Veenhuizen is een dorp in de gemeente Heerhugowaard, regio West-Friesland en in de Nederlandse provincie Noord-Holland.
Veenhuizen ligt in de Veenhuizerpolder. Deze polder is een druipland (bestaand land dat binnen de ringdijk van een droogmakerij komt te liggen). De dijk die Veenhuizen tegen het water van de Waert moest beschermen (Groenedijk), ligt er nog. De Veenhuizerpolder werd onder meer bemalen door de molen de Veenhuizer. Deze molen uit omstreeks 1630 staat bij de grens met de Berkmeer. De Veenhuizer staat even noordelijker dan de Berkmeermolen, die aan de andere kant in Berkmeer staat.
De plaats komt in 1289 voor als Vehuzen en in 1396 als Veenhuzen. De plaatsnaam verwijst naar het dat woonplaats is in het veen. Van 1811 tot 1856 was Veenhuizen een zelfstandige gemeente. Vanaf 1856 maakt het deel uit van de gemeente Heerhugowaard.
In Veenhuizen bevindt zich het praalgraf van Reinoud van Brederode, baron van Rakvere (waarschijnlijk 17e eeuws) in de moderne Nederlands-hervormde kerk, waar voorheen een kerkje uit 1862 heeft gestaan. Bij deze kerk staat een klokkenstoel.
Dorpshuis rnet kroeg

Kerk en oorlogs monument

Veenhuizen opgeslokt door Heerhugowaard


Veenhuizen vlak bij knooppunt 48
Op het achter de kerk gelegen kerkhof zijn de graven te zien van drie Engelse bemanningsleden die op 2 Juli 1940 met hun Bommenwerper Bristol Blenheim Mark IV in een weiland in de buurt van de kerk zijn neergestort.
Na het nemen van een foto en het weer beginnen met fietsen had ik last dat het achterwiel door slipte, het wegdek zag nat en was spiegelglad.
Dus oppassen met het snelle bochten en rem werk, voordat je het weet kom je niet goed uit.

2 opmerkingen:

  1. Grappig onderwerp. Daar heb ik herinneringen bij.
    Jaren geleden had ik een collega uit Noord-Holland die was omgeschoold.
    Oorspronkelijk was hij zelfstandig fruitteler bij Hoorn. Door omstandigheden is hij in de 70-er jaren richting Amersfoort gekomen en tuinman geworden.
    Hij had het altijd over de Veenhuizers die te werk werden gesteld op het land. Dus voor mij was de Veenhuizer gevangenis altijd in Noord Holland gelegen.

    Pas in mei dit jaar hadden we een bedrijfsuitje van de gemeente Huizen naar die gevangenis. We gingen er in gehuurde busjes heen. Ik snapte maar niet wat we in de Flevopolders te zoeken hadden!
    We moesten dus in Drente zijn. We hebben daar het gevangenis museum bezocht. Echt ontzettend leuk! Omdat we met zo'n grote groep waren, was er ook een speciaal programma. We waren met z'n allen (van schoonmaker tot directeur) in gestreepte gevangenispakjes gehesen om opdrachten uit te voeren. Hilarisch!
    http://bit.ly/zNIa2z

    Is dat geen leuk thema voor jullie om een weekeindtocht van te maken deze zomer? Van Veenhuizen naar Veenhuizen. De bende van Wim in het gevang....;-D

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Beste BrandweerQuest,
    het zou een optie kunnen zijn, er zijn wel plannen gemaakt om naar het noord oosten van het land te gaan.
    En ik weet wel zeker dat Kees dit ook leest en altijd in is voor een ritje.
    Het blijft wel een uitdaging om leuke dingen te schrijven omdat ik werk en thuis de nodige drukte heb.
    Dus altijd opstap met de camera en nadekend over een onderwerp.

    Groet Matthijs

    BeantwoordenVerwijderen